bloemenIn de laatste levensfase kunnen negatieve en positieve gedachten en emoties elkaar afwisselen. De één is vooral boos, de ander vooral verdrietig. Weer een ander is opgelucht omdat er na een moeilijke periode van onzekerheid duidelijkheid is gekomen.

Belangrijk in deze fase is om leven toe te voegen aan de dagen in plaats van dagen aan het leven. Op tijd stoppen met behandelingen die slechts het lijden verlengen, maakt dat je je op het leven kunt concentreren.

Het is van onschatbare waarde, dat je bewust afscheid neemt en de ander nog kan zeggen wat belangrijk voor je is. Maar hoe neem je op een mooie manier afscheid van iedereen die je dierbaar is? Wat kun je nog voor je dierbaren betekenen? En: hoe betrek je je eventueel jonge kinderen bij je ziekteproces, de periode rondom overlijden en afscheid?

Als je worstelt met onopgeloste problemen, zoals een breuk in een belangrijke relatie of het gevoel niet van je leven te hebben gemaakt wat je had gewild, blijkt het troostend te zijn hierover te praten en het goed af te ronden. Als je het sterven niet bespreekbaar maakt maak je een goed afscheid bijna onmogelijk.

Wij kunnen je helpen als je vastloopt in alle verschillende emoties, om je voor te bereiden op het levenseinde, als je een ander hierin wilt bijstaan of als je worstelt met de vraag of je wel alles hebt gedaan wat je kon.

Sterven is verhuizen naar het hart van de mensen die je dierbaar zijn.

- M. Keirse